Hệ thống trợ lực tay lái ô tô là gì? Hãy nên biết trước khi cầm vô lăng

Trợ lực tay lái là một hệ thống giúp tài xế giảm độ nặng khi thao tác lái. Vậy hệ thống trợ lực tay lái gồm những loại nào? Công dụng cũng như ưu và nhược điểm ra sao? Hãy cùng CallParts tìm hiểu ngay thông qua bài viết dưới đây nhé!

1. Hệ thống trợ lực tay lái là gì?

Hệ thống trợ lực tay lái có tác dụng hỗ trợ người lái điều khiển vô lăng ô tô một cách dễ dàng hơn, nhờ vào việc bổ sung một lực cần thiết khác.

Bởi vì vô lăng ô tô kết nối trực tiếp với động cơ, nếu không có hệ thống trợ lực, tài xế không thể nào di chuyển vô lăng nhẹ nhàng được.

Xem thêm: Định vị xe ô tô là gì? 6 phần mềm định vị ô tô chất lượng, định vị chuẩn

Hệ thống trợ lực lái hỗ trợ xoay vô lăng nhẹ nhàng hơn

2. Phân loại hệ thống trợ lực lái xe ô tô

Hệ thống trợ lực lái thủy lực được coi như là đời đầu trong các loại trợ lực tay lái. Vì thế, trợ lực lái thủy lực phổ biến trên rất nhiều dòng xe hiện nay.

2.1. Trợ lực tay lái thủy lực ô tô (trợ lực dầu)

Hệ thống lái trợ lực thủy lực sử dụng áp suất chất lỏng (cụ thể là dầu) để vận hành. Có tên tiếng Anh là Hydraulic Power Steering (HPS). Nhờ khả năng đẩy áp suất dầu giữa động cơ và vô lăng nên việc đánh lái trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Về cấu tạo, trợ lực lái thủy lực cơ bản có 4 thành phần, bao gồm: Bình chứa, bơm trợ lực, van điều khiển, hộp cơ cấu lái.

Cơ cấu hệ thống lái trợ lực dầu

Nguyên lý hoạt động của hệ thống trợ lực tay lái thủy lực:

Khi tài xế xoay vô lăng, van điều khiển sẽ truyền một lượng dầu vào xi lanh để tạo áp suất dầu, giúp piston đẩy thanh răng xoay theo hướng của vô lăng. Trong khi đó, động cơ sẽ truyền lực đến bơm trợ lực thông qua dây curoa, giúp tài xế có thể đánh lái nhẹ nhàng hơn.

Xem thêm: Tác dụng và cách thay nước rửa kính cho ô tô dễ dàng nhất

Một số loại trợ lực tay lái thủy lực phổ biến hiện nay:

• Trợ lực có van điều khiển và xi-lanh kết hợp trong hộp cơ cấu lái.
• Trợ lực có van điều khiển và xi-lanh kết hợp trong đòn kéo.
• Trợ lực có van điều khiển và xi-lanh bố trí riêng biệt.

2.2. Hệ thống lái trợ lực điện ( ESP)

Hệ thống lái trợ lực điện hay còn gọi là Electric Power Steering (ESP) là một hệ thống sử dụng mô-tơ điện để vận hành. Đây cũng là hệ thống trợ lực được lắp đặt phổ biến trong các dòng xe mới hiện nay.

Xem thêm: ESP là viết tắt của chữ gì? Cách nhận biết hệ thống cân bằng điện tử trên ô tô

Về cấu tạo, trợ lực điện cơ bản có 4 thành phần, bao gồm: mô-tơ điện, cảm biến góc bánh lái, cảm biến mô-men xoắn và bộ điều khiển điện tử ECU.

Sơ đồ cơ cấu hệ thống lái trợ lực điện

Nguyên lý hoạt động của hệ thống lái trợ lực điện:

Cảm biến góc bánh lái được lắp đặt ngay trên trục lái, làm nhiệm vụ đo góc và liên tục truyền thông tin về cho bộ điều khiển điện tử ECU. ECU sẽ tính toán ra một lực cần thiết để lái bánh và truyền điện vào mô-tơ điện, giúp kiểm soát thanh răng xoay theo hướng bánh lái và vô lăng.

Ngoài ra, nhằm giúp tài xế điều khiển xe an toàn hơn, cảm biến mô-men xoắn sẽ truyền thông tin về tốc độ xe cho ECU để điều chỉnh lực. Trong trường hợp xe chạy càng nhanh thì thao tác vô lăng càng khó khăn, điều này giúp hạn chế rủi ro khi đánh lái.

Xem thêm: Hộp số CVT là gì? Nguyên lý, cấu tạo và ý nghĩa các ký hiệu trên hộp số CVT

3. Ưu và nhược điểm của từng loại hệ thống trợ lực lái

3.1. Trợ lực tay lái thủy lực ô tô (trợ lực dầu)

Ưu điểm của hệ thống trợ lực lái thủy lực:

• Cho tài xế cảm giác lái chân thực thông qua phản hồi từ vô lăng.
• Ít bị hỏng nên chi phí sửa chữa thấp.

Nhược điểm của trợ lực lái thủy lực:

• Thao tác vô lăng vẫn còn nặng khi chạy tốc độ thấp, và trở nên quá nhạy khi chạy tốc độ cao.
• Kích thước lớn gây cồng kềnh.
• Tiêu hao nhiều nhiên liệu.
• Trợ lực lái thủy lực có nhiều ưu điểm

3.2. Hệ thống lái trợ lực tay lái điện ( ESP)

Nhờ vào các cảm biến bánh lái và cảm biến lực, người tài xế có thể dễ dàng điều khiển xe trong điều kiện bất thường nhờ ECU luôn tính toán được lực vận hành thích hợp.

Tham khảo thêm sản phẩm hệ thống thắng:

• Báo mòn phanh trước
• Báo mòn phanh sau
• Guốc phanh
• Dầu thắng

Ưu điểm của hệ thống lái trợ lực điện: 

• Thao tác vô lăng nhẹ ở bất kỳ tốc độ nào.
• Tiết kiệm nhiên liệu hơn nhờ vận hành bằng điện.
• Kích thước, trọng lượng nhẹ hơn.

Nhược điểm của trợ lực điện là tài xế phải tốn chi phí sửa chữa khá cao vì nguy cơ bị lỗi của các thiết bị điện là khá lớn. Ngoài ra, nhờ trợ lực điện, tài xế có thể ít cảm nhận được động cơ khi lái hơn, giảm tính chân thực.

Hệ thống trợ lực tay lái bằng điện giúp thao tác vô lăng nhẹ nhàng

4. Những lỗi trợ lực lái thường gặp

4.1. Thiếu dầu trợ lực lái

Nếu xe ít được bảo dưỡng, có thể xảy ra trường hợp thiếu dầu trợ lực lái. Trong trường hợp này, xe có thể bị phát ra tiếng lạ khi đánh lái, khả năng thao tác vô lăng cũng bị hạn chế.

Để kiểm tra, chỉ cần mở bình chứa và xem lượng dầu có đạt mức quy định không. Nếu không, cần thay dầu mới để hệ thống trợ lực dầu hoạt động lại bình thường.

Thay dầu mới cho hệ thống lái để vận hành tốt

4.2. Bơm trợ lực bị hỏng

Bơm trợ lực có vai trò rất quan trọng trong hệ thống lái trợ lực dầu. Bởi không có bơm trợ lực thì sẽ không thể bơm áp suất dầu giúp đẩy piston. 

Nếu bơm trợ lực bị hỏng, cần thay cái mới để hệ thống trợ lực dầu vận hành bình thường.

4.3. Dây curoa bơm trợ lực lái bị hỏng

Hỏng dây curoa là lỗi thường gặp ở các dòng xe sử dụng trợ lực dầu. Dây curoa có nhiệm vụ truyền lực từ động cơ đến bơm trợ lực. Trong trường hợp curoa hỏng, xe có thể phát ra tiếng rít nặng do không còn trợ lực lên vô lăng.

Cần mở hệ thống ra kiểm tra dây curoa khi gặp tình trạng này. Nếu dây chỉ bị trượt khỏi vị trí thì thợ cần căng lại dây. Nhưng nếu kiểm tra thấy dây bị đứt nhiều thì phải thay dây mới do dây cũ đã bị mòn.

Xem thêm: Dây curoa là gì? Các loại dây curoa trên ô tô bạn nên biết

Dây curoa bị mòn

4.4. Van phân phối dầu bị hỏng

Van phân phối hay còn gọi là van điều khiển. Nếu van này bị hỏng, xe có thể gặp tình trạng rò rỉ dầu, khiến động cơ và trợ lực không đạt đúng công suất vận hành.

Để kiểm tra trình trạng van phân phối dầu có bị hỏng không có thể dùng cách đánh hết cỡ bánh lái sang phải rồi sang trái. Thao tác này nhằm kiểm tra xem áp suất lốp xe ô tô có đúng theo quy định của nhà sản xuất hay không.

Nếu van bình thường thì sẽ nghe thấy tiếng rít nhẹ khi bánh được đánh lái hết cỡ về một phía. Nếu không, có thể van phân phối dầu đã bị hỏng, nên đưa xe tới trung tâm sửa chữa xe để được kiểm tra và xử lý đúng cách.

Van phân phối dầu bị hỏng

5. Tổng kết

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về các loại hệ thống lái trợ lực trong xe ô tô. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về trợ lực tay lái và có thể tìm được cho mình dòng xe có hệ thống thích hợp. 

Hãy theo dõi CallParts để cập nhật thêm nhiều tin tức và cũng như có cơ hội chớp lấy nhiều khuyến mãi tại Fanpage phụ tùng xe ô tô nhé!

Có thể bạn quan tâm:

• Giải mã ký hiệu cầu chì trên ô tô Toyota và các thương hiệu ô tô khác mà bạn chưa biết
• Cruise control là gì? Adaptive Cruise Control (ACC) là gì? Ưu điểm và cách dùng hiệu quả
• Hệ thống treo ô tô là gì? Cấu tạo, chức năng và tổng hợp các hệ thống treo ô tô
• Bơm cao áp ô tô là gì? Phân loại bơm cao áp và ưu nhược điểm của từng loại